Belediyelere Kayyum Neden Atanır, Süreç Nasıl İşler?
Belediyelere kayyum atanması, genellikle belediye başkanının görevden alınmasını gerektiren hukuki veya güvenlik gerekçeleriyle gerçekleşir. Türkiye’de kayyum atanması Anayasanın 5393 sayılı Belediye Kanunu ve ilgili mevzuatlar çerçevesinde yapılır.
Hangi Durumlarda Kayyum Atanır?
Belediye başkanının, meclis üyelerinin veya yöneticilerinin terör bağlantısının bulunduğunun ispat edilmesi, görevi kötüye kullanma yahut yolsuzluk yapıldığının ispatlanması, belediye başkanının görevini yerine getiremeyecek durumda olması gibi gerekçelerle İçişleri Bakanlığı tarafından ilgili belediyelere kayyum atanabilir.
Terörle bağlantılı suçlar
Belediye başkanının, meclis üyelerinin veya yöneticilerinin terör örgütleriyle bağlantılı olduğu, terörü desteklediği veya finans sağladığı yönünde deliller bulunması durumunda bu kişiler İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınabilir ve yerine kayyum atanabilir.
Bu durum genellikle terör örgütü propagandası yapmak, terör örgütüne yardım ve yataklık etmek, anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs gibi suçlamalarla ilişkilidir.
Görevi kötüye kullanma ve yolsuzluk iddiaları
Belediye başkanının ihaleye fesat karıştırma, zimmet, rüşvet, kamu kaynaklarını usulsüz kullanma ve benzeri suçlardan soruşturma veya kovuşturma geçirmesi durumunda da görevden alınarak yerine kayyum atanabilir.
Görevini yerine getiremeyecek durumda olması
Belediye başkanının ağır hastalık, uzun süreli tutukluluk veya başka bir hukuki engel nedeniyle görev yapamaz hale gelmesi durumunda da kayyum atanabilir.
Kayyum Atama Süreci Nasıl İşler?
İçişleri Bakanlığı veya mahkeme tarafından süreç başlatılır. İçişleri Bakanlığı, belediye başkanının görevden alınmasını gerektiren bir durum olup olmadığını inceler. Savcılık tarafından açılan bir dava veya soruşturma sonucunda da görevden alma kararı çıkabilir. Belediye başkanı görevden alınır. İçişleri Bakanlığı geçici olarak görevden uzaklaştırma kararı alabilir. Eğer yargılama sonucunda suçlu bulunursa, kesin olarak görevden alınır ve belediyeye kayyum atanır. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 45. ve 46. maddelerine göre, belediye başkanının görevden alınması durumunda yerine bir vali, kaymakam veya bakanlık tarafından atanan kişi kayyum olarak görevlendirilebilir. Atanan kayyum, belediye başkanının tüm yetkilerini devralarak belediyeyi yönetir ve yerel seçimlere kadar görevde kalabilir. Kayyum atanan belediyelerde, genellikle yerel seçimlere kadar yeni bir başkan seçilmez ve kayyum görevine devam eder. Ancak bazen belediye meclisi içinden yeni bir başkan seçilebilir.
Kayyum uygulaması özellikle terörle bağlantılı belediyeler için kullanılırken, muhalefet partileri tarafından zaman zaman demokratik açıdan eleştirilmektedir.
